OTOMAT ÇELİĞİ NEDİR?
Otomat çelikleri, genellikle hızlı talaş alma işleminde talaşların kırık çıkmasıyla, talaşlı imalat maliyetleri düşük çeliklerdir. Taşıdıkları kolay işlenebilirlik özelliklerinden dolayı, bu çelikler çok milli veya revolver torna tezgahlarında yapılan boyuna ve alın tornalama, diş açma, matkapla delme, raybalama gibi talaş kaldırma işlemlerine en uygun çelikler olarak tanımlanırlar.
OTOMAT ÇELİKLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
Otomat çelikleri uygulanan ısıl işlemlere göre,
a- Isıl işlem uygulanmayanlar (yumuşak otomat çelikleri)
b- lsıl işlem uygulananlar
b1) Islah işlemi uygulananlar
b2) Sementasyon işlemi uygulananlar
olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar.
OTOMAT ÇELİKLERİNE UYGULANAN İŞLEMLER
Talaş kaldırma gereği duyulmayan yüzeylerin hassas ölçü toleranslarında olması gerektiğinden, otomat çelikleri daha ziyade soğuk çekilmiş olarak kullanılır. Bu arada, yaklaşık %0.120 kükürt ve düşük karbon ihtiva eden ve yarı otomat çeliği olarak adlandırılan çelikler, iyi bir işlenebilirlik özelliğinin yanısıra, sıcak ve soğuk dövme ve zımbalama parçalarının imalatında kullanılmaktadır. (Örnek: somunlar) Yüksek kükürt ihtiva eden 9SMn28 kalitesi, sıcak dövme uygulamasında başarıyla kullanılmaktadır. Bu arada son yıllarda muhtelif borular, yarı kaynar otomat çeliklerinin preslenmesi ve bilahare ekstruzyonu ile üretilmeye başlanmıştır. Bu tür bir uygulama talaşlı imalat masrafının azalmasını ve büyük oranda malzeme tasarrufunu da beraberinde getirmektedir.
OTOMAT ÇELİKLERİNİN KULLANIM ALANLARI
Otomat çelikleri, süratli ve seri üretim yapabilen torna ve otomat tezgahlarında, tezgahın işleme hızına uygun yüksek kesici kalem ömrü, iş parçalarının kolay işlenmesini ve tezgahtaki rahat hareketini mümkün kılan iyi bir talaş kırılganlığı, çok düşük kesme kuvvetleri gereği, işlenen parçada iyi bir yüzey kalitesi, dar ölçü toleransları kısacası "iyi işlenebilirlik" sağladıklarından, otomotiv sanayi için değişik tür bağlantı elemanları makina ve teçhizat üreten endüstri kollarında ve inşaat sektöründe, konstrüksiyon elemanları üretiminde, hassas mekanik parçalar üreten endüstri kollarında (optik cihaz ve ölçü cihazları parçaları) kullanılmaktadır.
